Дар райони Коломна маъракаи кишт ба охир расида истодааст. Яке аз вазифаҳои асосии мавсими имсола зиёд кардани заминҳои корам ва коҳиш додани вобастагӣ аз воридот мебошад. Ин мушкилот чӣ гуна ҳал мешаванд? Оё мо бояд нарасидани махсулот ва болоравии нархро интизор шавем?
Обу хаво суръати киштукори бахориро бозмедошт. Мохи май имсол хунуку сербориш баромад ва аз ин ру онхо танхо дар нимаи мох дар сахро бо иктидори пурра ба кор cap карданд. Аммо, ягон чизи чиддй руй надодааст — мохи июни гарм имкон дод, ки ба кафо расад. Сабзавоткорон хафт руз кор мекунанд: чунон ки маълум аст, рузи бахор ба сол гизо медихад. Холо бисьёр корхонахои хочагии кишлок киштро ба охир расонданд. Онҳое, ки вақт надоштанд, рӯзҳои башумор мондаанд.
Имсол дар райони Коломна майдони кишт 10 фоиз зиёд карда шуд. Шартҳо ба ғалладона, сабзавот, меваҳо, буттамеваҳо дода мешаванд. Дар ҳаҷми калон, албатта, маҷмӯи анъанавии борщ шинонда мешавад: картошка, карам, лаблабу ва пиёз. Дар омади гап, Коломна дар байни тамоми муниципалитетҳои минтақа дар истеҳсоли сабзавоти кушод пешсаф дониста мешавад. Имсол дар заминхои райони Коломна 60.3 хазор тонна сабзавот кошта мешавад. Пешсафи ин соха ЧШС «Озеры» мебошад, ки соле кариб 17.5 хазор тонна сабзавот меруёнад. Холо рохбарияти корхонаи «Озерск» ба бехтар намудани сифати махсулоти руёндашуда, хоста гирифтани навъхои маъмултарини картошкаю сабзавот, инчунин такмил додани технология ва зиёд кардани хачми фуруши махсулот дар маркази диккат аст. Ба наздикй анборхои нав сохта мешаванд. Ин ба муътадил гар-дидани нарххо ёрй мерасонад, зеро дар рафхо махсулоти хочагии кишлоки махаллй кам нахохад шуд. Корхонахо на танхо дар тирамоху зимистон, балки дар фасли бахор хам онро таъмин карда метавонанд. ҶСК «Агрофирма «Сосновка» майдони кишти карамро 10 гектар зиёд кард. Дар корхона умуман дар майдони 130 гектар ин зироат кишт карда шудааст, ки дар 27 гектараш навъхои барвактй сабзида мебароянд. Ва дар Емельновка (ЧС «Корхонаи Емельяновка») картошка мекоранд - навъи голландӣ. Аз 2,000 гектар кариб 55 тонна картошка гирифта мешавад. Хосил ба магазинхои Москва ва вилояти Москва меравад.
Агар умуман дар бораи Коломна сухан ронем, пас имсол кишти бахорй бештар аз 18.5 хазор гектарро ташкил дод. Дар сахрохои район галла ва зироатхои равгандор (рапс ва хардал), чуворимакка низ парвариш карда мешавад. Дар байни зироатхои бахорие, ки дар сахро кошта мешавад, чав, гандум ва чав мебошад.
Дар райони Москва низ кори аз хисоби заминхои пештар истифоданашуда зиёд кардани майдони кишт давом дорад. Дар накшахои имсола ба муомилот даровардани бештар аз 40 хазор гектар. Дар райони шахри мо азхуд кардани 1142 гектар замини бесохиб пешбинй шудааст. Аксари ин минтақаҳо барои барқарор кардани ҶСП «Пановский» ӯҳдадор шуданд. Юрий Хон, директори корхона гуфт, ҳоло ҳуҷҷатҳои зарурӣ омода мешаванд.
Юрий Хон, директори ҶСП «Пановский»:
«Мавсими кишт ба охир расид. Хамаи он чи ки мо мехостем, аллакай кошта шуд: 250 гектар гандуми бахорй, 130 гектар чав, 200 гектар чуворимакка, 350 гектар офтобпараст, 200 гектар растанихои яксола. Холо мо бо масъалахои ба кайд гирифтан ва ба муомилоти хочагии кишлок чорй намудани майдонхои нав машгулем. Тақрибан 800 гектар дар марҳилаи бақайдгирӣ қарор дорад, дар оянда ба ин майдонҳо гандум мекорем. Ҳамин тавр, мо оҳиста-оҳиста васеъ шуда истодаем. ”
Александр Гречищев, раиси ноҳияи Коломна:
«Замини мо захираест, ки ба мо имкон медиҳад, ки саноати кишоварзиро рушд диҳем, дар шароити имрӯза пурра ба ивази воридот гузарем ва ғизои болаззат ва аз ҷиҳати экологӣ тоза ҳосил гирем. Чунон ки раиси вилояти Москва Андрей Юрьевич Воробьев гуфт, замини райони Москваро алафхои бегона зер кардан лозим нест. Мо аз тарафи худ тамоми кори аз дастамон меомадагиро мекунем, то ки минбаъд хам суръат гирем, ба тараккиёти саноати хочагии кишлок хисса гузорем».
Холо дар райони Коломна 20 корхонаи агросаноатй ва кариб 60 хочагии кишлок мавчуд аст. Зимнан, шумораи охирини онҳо мунтазам меафзояд. Масалан, имсол се нафар дехконон нияти тараккй додани хочагии кишлоки районро эълон карданд. Ва онҳо на танҳо эълон карданд, балки ин ҳуқуқро дар озмуни вилоятии Агростартап ҳимоя намуда, нақшаҳои бизнеси худро оид ба рушди хоҷагиҳо бомуваффақият ҳимоя карданд. Соҳибони ибтидоии хоҷагиҳои деҳқонӣ барои оғоз кардани тиҷорат ба маблағи 2-3 миллион рубл маблағ гирифтанд. Онхо дар Коломна гусфандпарварй, занбури асалпарвариро тараккй дода, кулпунай парвариш мекунанд.
Гайр аз ин, ба хочагии кишлок дастпарварони «Мактаби дехконон» чалб карда мешаванд. Ёдовар мешавем, ки дар Коллеҷи аграрии Коломна ба номи Н.Т.Козлов чанд сол боз барои онҳое, ки мехоҳанд дар замин кор карда, тиҷорати худро аз сифр оғоз кунанд, таълим мегирад. Екатерина Киртока аз чумлаи хатмкунандагонест, ки барои кушодани хочагии дехконй грант гирифтаанд.
Екатерина Киртока, роҳбари KFH "Боғҳои Екатеринский":
«Баъди бомуваффақият ҳимоя кардани нақшаи бизнесам, ман дар озмуни «Агростартап» ғолиб омада, тақрибан се миллион рубл грант гирифтам. Вай дар деҳаи Коробчеево қитъаи замини масоҳати 157 гектарро барои иҷораи дарозмуддат ба қайд гирифта буд ва имсол аллакай боғи гелос бунёд шудааст. То охири соли 2024 дар сайти мо тақрибан 100 гектар гелос ва 15 гектар карат пайдо мешавад. Мо ният дорем, ки дар давоми се сол хосили аввалинро чамъоварй кунем. Ният дорам, ки дар мавсим аз боги гелос кариб 60 — 70 тонна мева гирам. Аввалан, мо маҳсулоти тару тоза мефурӯшем. Дар оянда сохтмони заводи коркарди буттамева: мо аз гелос концентрат тайёр мекунем ва ях мекунем. Албатта, ба пеш нигоҳ кардан каме даҳшатнок аст. Холо барои хочагй ду трактор харида шуд, вале нархаш хеле баланд шуд — ду миллионро барзиёд додан лозим омад. Дар нақша аст, ки комбайни дарав барои ҷамъоварии олуча ва карағти сиёҳ харидорӣ шавад, аммо он полякӣ аст, намедонам, ки ин ҳама чӣ гуна мешавад”, - гуфт соҳибкор.
Коломна бо Клубничкааш машхур аст. Он дар сахрохои ААК «Непецино», ЧШС «Акатиевский», ЧДММ «Коломенская ягода» меруяд. Хочагихои хурд хам ба рафхои райони шахр кулпунай медиханд.
Баъзе аз деҳқонон ҷуръат мекунанд, ки таҷриба кунанд. Инак, дар корхонаи «Коломенская ягода» кариб 40 навъи ангур шинонда шуд.
Степан Симаков, муассиси ширкати Коломенская Ягода:
«Соли гузашта мо ангурро дар деҳаи ҳамсоя чашида будем - ин таъми аҷиб аст. Мо маҳсулоти коркардшударо дар шакли май ва чача санҷидем. Мо хеле мутаассир шудем.”
Баъзе дехконон аз ин хам пеш рафта, дар иклими мо тарзи парвариши лубиё ва морхорро ёд гирифтанд. Масалан, соли гузашта як деҳқони фаронсавӣ аз Гренобл Николас Бойсет, ки 20 сол боз дар Русия зиндагӣ мекунад, гибриди нави брокколи морҷӯбаро таҳия ва патент кард, ки ба номи худ Николини номгузорӣ кардааст.
Илова бар ин, ширкати ECOlomna ба парвариши морҷӯбаҳои анъанавии сабз ва инчунин морҷӯши бунафш машғул аст. Охирин дар соҳили Ока мерӯяд, ҳамагӣ 70 метр аз об дар хок, ки аз қум иборат аст, ба чуқурии 11 метр мерасад.
Николас Бойсет, фермер:
«Парвариши морҷӯба ҳамчун як маҳфили оддӣ оғоз шуда буд, ҳоло ин кори ҳаёти ман аст. Ман шодам, ки маҳсулоте, ки мо дар вилояти Маскав мерӯёнем, ба сокинон писанд омад ва ошпазони беҳтарин тарабхонаҳои Маскав ва вилоят баҳои баланд доданд».
Албатта, имсол мо бояд дар шароити махдудияти санкционй барои хосил мубориза барем. Бисёре аз кишоварзон бо мушкили нарасидани тухмӣ, маводи кимиёвӣ барои коркарди киштзору растаниҳо, гирифтани қарз рӯбарӯ шудаанд. Ба фаъолияти корхонахо баланд шудани нархи хариди техника ва нурихои маъданй таъсири манфй расонд. Бо вучуди ин, чунон ки аз шуъбаи хочагии кишлоки управленияи шахри Коломна хабар доданд, ягон корхонаи хочагии кишлоки район кори худро катъ накардааст.
Анастасия Липатова, чонишини сардори шуъбаи хочагии кишлок ва бозори матлуботи Управленияи Г. Коломна:
«Маъракаи кишт дар нохияи шахр кариб пурра анчом ёфт. Бо вучуди он ки мавсим бо озмоишхо cap шуд, дехконон душворихоро бартараф намуданд. Ҳама корхонаҳо ба таври муқаррарӣ кор мекунанд. Бисьёрии онхо пешакй ба микдори зарурй тухмй, сузишворию равганхои молиданй, нурихои минералй захира карданд. Ҳарчанд дар бархе аз хоҷагиҳо дар масъалаи қарзи бонкӣ, хариду пардохт мушкилӣ доштанд, аммо имсол кишти баҳорӣ беш аз 18.5 ҳазор гектарро ташкил дод, ки ин назар ба соли гузашта бештар аст. Комплекси агросаноатии Коломна воситахои мухофизати растаниро асосан аз ЧДММ «Зарайская сельхозхимия» мехарад, шиддати таъминот бартараф карда шудааст. Њамчунин аз љониби њукумати вилоят барои дастгирии соњаи кишоварзї тадбирњои иловагї тањия гардида, маблаѓњои иловагии молиявї људо карда шуданд. Камбудии махсулот дар назар дошта намешавад. Умедворем, ки хосил хуб мешавад, вале дар бораи натичахо сухан гуфтан барвакт аст. Бо дарназардошти он, ки деҳқонон зиён диданд ва маҷбур шуданд, ки бо нархи гарон харидорӣ кунанд, гуфтан ҳам душвор аст, ки нархи сабзавоту шир чӣ гуна хоҳад буд».